Bắc Ninh dù là một tỉnh có diện tích nhỏ nhất của Việt Nam nhưng lại sở hữu một nền văn hóa vô cùng đặc sắc và vô cùng phong phú. Bắc Ninh nổi tiếng trên thế giới cùng với những làn điệu quan họ đã được UNESCO công nhận di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Mỗi năm thì tỉnh Bắc Ninh có đến hơn 300 lễ hội lớn nhỏ khác nhau và cùng rất nhiều những khu di tích lịch sử lâu đời có giá trị.
Một điều nữa khiến du lịch Bắc Ninh hấp dẫn du khách đó là ở nền văn hóa ẩm thực nơi đây. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá một số những món ăn đặc sản Bắc Ninh chính gốc và cũng là những gợi ý mua về làm quà đậm tình vùng quê này mà bạn có thể tham khảo nhé.
Top 15 Đặc sản Bắc Ninh nhất định phải thử khi đi du lịch
class=”entry-title”>
Bánh xu xuê Đình Bảng
Đối với người dân miền Bắc nói chung và người dân quan họ nói riêng thì trong các dịp cưới, hỏi không thể nào mà lại thiếu bánh xu xuê hay còn gọi bánh phu thê này đưuojc, bánh mang ý nghĩa vợ chồng. Bánh cũng chính là thức quà đặc sản Bắc Ninh được nhiều du khách trong cũng như ngoài nước lựa chọn mua về để làm quà tặng. Muốn mua bánh xu xuê đặc trưng của người quan họ Bắc Ninh thì nhất định phải đến Đình Bảng.
Chiếc bánh là sự kết hợp của lớp vỏ bột nếp bên ngoài dai dai và bên trong là nhân đậu xanh cùng hạt sen nhuyễn vo tròn cùng với dừa bào sợi, được gói ghém cẩn thận bởi lớp lá chuối. Tất cả đều được hòa quyện tạo nên hương vị bánh ngọt nhưng không quá gắt và cũng có chút béo và một chút bùi cân bằng lẫn nhau.
- Địa chỉ: Số 31, ngõ 122 Khu phố Hạ, phường Đình Bảng, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.
- Giá: 30.000 – 35.000 đồng/cặp.
Bánh khúc làng Diềm
Một món ăn đặc sản Bắc Ninh dân dã nhưng có từ lâu đời mà chùng tôi muốn giới thiệu đến các bạn đó chính là bánh khúc làng Diềm. Ở cái xứ này ai ai cũng biết đến bánh khúc làng Diềm, tuy nhiên thì không ai có thể biết rõ nó có từ lúc nào, kể cả người dân trong làng cũng không biết. Thoạt nhìn bên ngoài của chiếc bánh bạn sẽ không cảm thấy bất ngờ vì nó cũng giống như những chiếc bánh khúc ở nơi khác, tuy nhiên để biệt thì phần nhân bên trong mới là sự khác biệt.
Người làng Diềm đã tạo ra hai loại nhân khác nhau cho bánh khúc đó là một loại nhân ngọt từ đậu xanh và một loại nhân thịt. Bánh ăn ngon nhất là khi được hấp xong và đang còn nóng hổi, bốc khói kèm với đó là mùi thơm lôi cuốn của bánh. Do đó mà ai đã từng đến làng Diềm và thử qua món bánh khúc này thì đều mê mẩn, tấm tắc khen ngon.
- Địa chỉ: nhà bà Thềm, Làng Diềm, phường Hòa Long, Thành phố Bắc Ninh.
- Giá: từ 5.000 đồng/cái
Bánh tẻ làng Chờ
Đặc sắc của ẩm thực Bắc Ninh không đến từ các món ăn cao quý và đắt đỏ mà đến từ các món bánh dân dã truyền thống của nới đây. Bánh tẻ làng Chờ cũng nằm trong số những đặc sản Bắc Ninh và đã góp phần làm nên điều đó. Ăn một chiếc bánh tẻ thì bạn sẽ cảm nhận được hết sự thân thuộc cộng thêm đó là pha chút hương vị của làng quê Bắc Bộ yên bình.
Bóc lớp ngoài được gói cẩn thận bằng lá dong ra là chiếc bánh trắng nõn nà và dẻo thơm. Chiếc bánh nóng hổi thơm mùi nếp, khi ăn vào thì như tan trong miệng và hòa với phần nhân mặn làm say đắm lòng người. Chính vì vậy mà với những ai đã từng đến Bắc Ninh và cũng đã từng thử qua bánh tẻ làng Chờ thì y rằng sẽ nhớ mãi hương vị đó và đương nhiên luôn mua nó về mỗi dịp trở lại miền đất này.
- Địa chỉ: Bánh tẻ Bình Ngọc, thị trấn Chờ, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh.
- Giá: từ 50.000 đồng.
Bánh đa Kế
Chiếc bánh dân dã và đời thường nay đã có mặt ở khắp mọi nơi cũng như đã trở thành niềm tự hào của người dân Bắc Ninh, không phải gì khác đó chính là chiếc bánh đa Kế. Chiếc bánh này thành phẩm lại thuyết phục được cả những thực khách khó tính nhất. Bánh đa Kế để đạt được độ giòn không bị chai, cứng và màu vàng trải đều mặt bánh, có thơm mùi của lạc phảng phất chút vị của khoai lang. Nếu đã ghé thăm đền Nghè Cả thì bạn hãy dừng chân lại nơi đây để mua những chiếc bánh đa kế thơm ngon này làm quà nhé.
- Địa chỉ: chợ Đọ, đường Nguyễn Cao, phường Ninh Xá, thành phố Bắc Ninh.
- Giá: 15.000 – 20.000 đồng/cái
Bánh khoai Thị Cầu
Một loại bánh đặc sản Bắc Ninh mà bạn có thể mua về làm quà vừa ngon vừa lạ đó chính là bánh khoai Thị Cầu. Loại bánh này làm từ gạo nếp kết hợp với khoai sọ dưới bàn tay của người Thị Cầu tạo nên món bánh này vô cùng khác biệt mà bạn không thể tìm thấy ở bất cứ nơi nào khác. Để tạo ra mẻ bánh khoai thì đã phải tốn rất nhiều thời gian và công sức và trải qua các công đoạn làm bánh công phu, tỉ mỉ.
Chiếc bánh ngon thì không những là chỉ cần làm đúng công thức là đủ mà bên cạnh đó thì cần nhất đó là kinh nghiệm và sự tận tâm trong từ khâu, chỉ cần một công đoạn chưa đạt thì sẽ dễ kéo theo mẻ bánh bị thất bại. Người dân quan họ nơi đây thường dùng loại bánh này để dâng cúng bàn thờ tổ tiên những dịp đặc biệt, lễ Tết và thưởng thức kèm theo một ấm trà nóng để cảm nhận vị bùi của khoai và mùi thoang thoảng hương bưởi và nếp khi giòn tan trong miệng.
- Địa chỉ: 140 Hoàng Quốc Việt, P.Thị Cầu, thành phố Bắc Ninh.
- Giá: 90.000 – 100.000 đồng/hộp
Nem bùi Ninh Xá
Khi bạn hỏi người dân Bắc Ninh nơi đây về các món đặc sản Bắc Ninh nổi tiếng thì chắc chắn họ sẽ giới thiệu đến bạn món nem bùi Ninh Xá. Trên dọc Quốc Lộ 38 thì bạn sẽ tìm thấy nhiều cửa hàng bán loại nem này. Nem Bùi Ninh Xá – đặc sản Bắc Ninh là một món ăn truyền thống vô cùng ngon của Thôn Bùi Xá, Xã Ninh Xá, Huyện Thuận Thành, Tỉnh Bắc Ninh.
Mặc dù món ăn này đơn giản và dân dã nhưng với hương vị thơm ngon ăn kèm với lá sung chấm tương ớt cùng ly bia mát lạnh tạo nên hương vị thực sự khó quên dành cho thực khách vào bữa trưa nắng. Bạn không nên bỏ qua món nem bùi Bắc Ninh vì đây chính là một trong những món ăn nức tiếng vùng Kinh Bắc. Vị bùi bùi, béo béo và mùi thơm lừng là những đặc trưng bạn có thể cảm nhận ngay khi trong lần đầu tiên thưởng thức món ăn.
Khi thưởng thức nem bùi cùng lá đinh lăng hoặc lá sung và một chén rượu nếp thì ngay lập tức sẽ làm dậy lên hương vị của nem, cảm nhận sự cay nóng dần ở cuống họng và vị chua chua, cay cay rất đặc biệt của nem. Bạn có thể mua nem bùi để ăn ngay hoặc đem hút chân không để bảo quản được lâu hơn khi đem về làm quà.Trải qua thời gian thăng trầm khoảng vài năm trở lại đây thì nem bùi ngày càng được nhiều người biết đến và cũng đã trở thành món ẩm thực ngon rẻ.
- Địa chỉ: QL 38, xã Ninh Xá, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.
- Giá: 25.000 – 35.000 đồng.
Cháo thái Đình Tổ
Cháo thái Đình Tổ (huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) được mang những nét đặc trưng riêng không nơi nào có được mặc dù nó cũng được làm từ những hạt gạo được người nông dân chắt chiu sớm hôm và cùng mạch nước giếng khơi trong mát. Nhắc cháo thái Đình Tổ nhiều người sẽ nhớ ngay đến món ăn độc đáo và có sự khác biệt từ cách làm cho đến cách ăn. Đối với những du khách có cơ hội thưởng thức món ăn này thì sẽ nhớ mãi không thể quên hương vị của nó.
Có lẽ nhiều du khách có lẽ cũng không thể ngờ rằng bát cháo thái dân dã và bình dị là thế mà nó lại chứa đựng trong đó cả một bề dày văn hóa lịch sử của làng Đình Tổ. Truyện xưa kể lại rằng khi trạng nguyên khai khoa Lê Văn Thịnh, trên đường ông về quê (thôn Bảo Tháp, xã Đông Cứu, huyện Gia Bình) đã ghé chân ở làng Đình Tổ và được một lão nông mời ăn một bát cháo thái. Và sau đó thì ông nằm nghỉ và trút hơi thở cuối cùng luôn tại nơi đây.
Để bày tỏ lòng biết ơn với vị trạng nguyên tài cao đức trọng thì người dân làng Đình Tổ đã chôn cất ông và lập đình thờ và tôn ông lên làm thành hoàng làng. Kể từ đó thì cháo thái dần trở thành một món ăn truyền thống không thể thiếu được của người dân Đình Tổ. Vào ngày hội làng (12/8 âm lịch) hoặc những dịp lễ quan trọng khác thì dân làng lại nấu cháo thái và mang ra đình dâng cúng thành hoàng làng cũng như cúng tổ tiên để bày tỏ lòng biết ơn với tiền nhân.
Để nấu cháo này, người dân xay nhuyễn gạo đã ngâm qua đêm và đem lọc lấy xác đợi khô thì cho nước nhồi thành cục. Nước dùng nấu cháo thì được ninh từ xương hoặc nước luộc thịt gà, khi nước sôi thì dùng dao thái lát cục bột rồi cho vào nồi. Đợi khi nước trong và khi cháo chín thì thêm thịt băm để món cháo được ngon hơn, ngọt hơn. Đặc biệt là món cháo này thường được thưởng thức bằng đũa, gắp từng sợi bột thay vì dùng muỗng giống như cháo thông thường, khiến cho du khách rất thích thú.
- Địa chỉ: làng Đình Tổ, Thuận Thành, Bắc Ninh
- Giá: 20.000 – 30.000 đồng/bát.
Thịt chuột Đình Bảng
Thịt chuột là một món đặc sản không chỉ có ở các tỉnh miền Tây sông nước mà cả các tỉnh phía Bắc của nước ta cũng xem đây là một món ngon đặc biệt. Nhiều người lại sẽ e ngại việc thử ăn các món từ thịt chuột đồng, nhưng khi ghé Đình Bảng thì bạn nên thử một lần trong đời. Thịt chuột đồng Đình Bảng là món ăn đặc sản mà bạn không thể không nhắc tới khi ghé quê hương Bắc Ninh.
Tuy thịt chuột không phổ biến như thịt chó, thịt gà hay thịt bò nhưng người dân Bắc Ninh vẫn sử dụng món thịt chuột giống như một loại thức ăn thường ngày. Thậm chí không ít nhà còn bày trong mâm cỗ cưới món ăn đặc sản này. Ở Đình Bảng thì người dân bắt chuột đồng để ăn quanh năm cũng như họ dùng chó để săn chuột chứ tuyệt đối không dùng cách là đào hang.
Cách này lại giúp bắt được nhiều chuột hơn và chuột vẫn còn sống sau khi bị bắt. Dùng bẫy cũng là cách khá phổ biến để bắt chuột ở đây, nhưng chuột thường sẽ bị gãy chân và chết trước khi người làng kịp thu gom. Ngoài ra thì bắt chuột theo cách truyền thống vẫn được áp dụng khi đến mùa rơm rạ. Người làng đốt rơm rồi quạt cho khói xông vào bên trong các cửa hang và chỉ chừa lại cửa duy nhất bắt buộc chuột phải chạy ra ngoài và chui vào trong rọ.
Chuột đồng thì được sơ chế sạch sẽ rồi sau đó chế biến nhiều món khác nhau và vô cùng độc đáo như: thịt chuột nướng, thịt chuột quay, chuột om, nấu cháo,… mùi vị món này vô cùng đặc sắc. Bạn sẽ bị đánh lừa cả thị giác lẫn vị giác vì nếu không ai nói thì ăn vào bạn cũng không thể nào nhận ra đó là thịt chuột. Hãy thử một lần ăn thịt chuột Đình Bảng thì chắc chắn sẽ để lại cho bạn những trải nghiệm rất thú vị.
- Địa chỉ: Phường Đình Bảng, Thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.
- Giá: từ 100.000 đồng
Phở gan cháy
Nếu du khách đã từng quá chán ngán với những món phở Hà Nội quen thuộc thì khi đến xứ sửo Kinh Bắc này nhất định phải tạt vào ăn ngay một tô phở gan cháy. Mọi nguyên liệu để làm nên món ăn này là đều từ lợn: xương lợn dùng để nấu nước dùng, thịt lợn thăn và gan lợn dùng để ăn kèm.
Bánh phở và giá thì sau khi trụng nước sôi mới cho vào bát, thêm gan lợn đã rán lên và thịt thăn, sau đó chan thêm nước dùng nóng hổi là bạn đã có ngay một bát phở thơm ngon. Các quán phở gan cháy có rất nhiều ở thành phố Bắc Ninh, hương vị được nêm nếm vô cùng đậm đà, dễ ăn. Ghé nới đây nhất định phải ăn thử món ăn đặc sản này nhé.
- Địa chỉ: 34 Trần Quốc Toản, phường Ninh Xá, thành phố Bắc Ninh
- Giá: 30.000 – 50.000 đồng/bát.
Xôi nén
Thêm một món ăn mang nét đặc trưng của ẩm thực vùng Kinh Bắc nữa đó chính là món xôi nén. Từ xưa thì người dân nơi đây đã làm xôi nén để dâng cúng tổ tiên, ông bà trong các dịp lễ tết cùng với đó là gà chong. Miếng xôi nén thể hiện được sự chăm chỉ và vô cùng cẩn thận của người Bắc Ninh. Chính vì phải trải qua công đoạn làm xôi rất cầu kỳ từ ngâm gạo nếp sau đó nấu xôi rồi giã nhuyễn. Miếng xôi cuối cùng thì phải trắng và có độ dẻo và không nhão cộng thêm đó là thơm mùi nếp. Xôi nén có thể ăn kèm với giò hay là muối lạc béo béo thơm thơm.
- Địa chỉ: 183 Hồ Ngọc Lân, Kinh Bắc, Bắc Ninh
- Giá: từ 10.000 đồng/cái.
Gà Hồ
Có lẽ bạn sẽ rất bất ngờ với giá thành của loại giống gà này, tuy nhiên thì khi ăn gà Hồ rồi bạn sẽ thấy nó thật sự rất là xứng đáng với số tiền bỏ ra. Gà Hồ là giống gà quý có mã đẹp, thịt thì thơm ngon, người dân quan họ luôn tự hào vì giống gà này nên ngày xưa đã dùng để tiến Vua.
Thịt gà Hồ ngon nhất là chỉ cần đem luộc ăn cùng muối tiêu chanh sẽ hoàn toàn cảm nhận trọn vẹn nhất là ở độ dai, vị ngọt của thịt và độ giòn của da, đặc biệt tỉ lệ mở ít. Ngoài ra thì bạn cũng có thể hầm thuốc bắc hay làm món gà trộn, gà quay đều rất ngon. Đặc biệt, khi du khách muốn đến làng Hồ (Lạc Thổ) để thưởng thức được loại gà Hồ chính gốc, không lai tạp và có thể đặt gà tươi về biếu, tặng người thân bạn bè.
- Địa chỉ: Làng Lạc Thổ, thị trấn Hồ, Thuận Thành, Bắc Ninh.
- Giá: 450.000 – 1.000.000 đồng/kg.
Rượu làng Vân
Thứ đặc sản Bắc Ninh đáng giá để mua về làm quà biếu không thể bỏ qua đó chính là rượu làng Vân. Với những người sành về rượu thì họ luôn đánh giá cao loại rượu quý này từ cách ủ rượu, công thức kết hợp cùng các nguyên liệu từ gạo nếp với bột sắn và các loại thuốc bắc khác.
Do đó thì mỗi can rượu đều có mùi thơm đặc trưng cũng như vị rượu ngấm dần khi uống để bạn cảm nhận được sự đậm đà của nó. Rượu làng Vân thì còn gây dễ chịu với người thưởng thức vì nó không gây nhức đầu giống như các loại rượu gạo khác, mà hơn nữa lại còn giúp bồi bổ cho sức khỏe.
- Địa chỉ: Chợ Đọ, phường Ninh Xá, thành phố Bắc Ninh.
- Giá: 90.000 – 150.000 đồng/chai
Tương Đình Đỗ
Khi đến Bắc Ninh thì nhiều người sẽ không quên mua những hũ tương Đình Đỗ để đem về thưởng thức hoặc là biếu tặng người thân. Tương Đình Đỗ là một trong những loại tương có từ lâu đời và là nghề truyền thống từ xa xưa của người làng Đình Đỗ. Các loại nguyên liệu để làm tương phải được lựa chọn cũng như sàn xảy kỹ lưỡng từ những hạt ngô cho đến các hoạt đỗ, hạt nếp.
Quy trình u tương và lên men hoàn toàn tự nhiên không dùng bất cứ loại máy móc hay hóa chất nào, hay phẩm màu nguy hiểm nào. Do đó nên tương Đình Đỗ được rất nhiều người yêu thích và ưa chuộng vì độ ngon tự nhiên của nó, tương đặc sánh kèm mùi thơm đặc trưng và lại an toàn cho sức khỏe. Khi những sản phẩm công nghiệp hiện đại hóa lên ngôi thì tương Đình Đỗ vẫn luôn giữ được vị trí và mang lại nhiều nét truyền thống trong ẩm thực xứ Kinh Bắc nơi đây.
- Địa chỉ: chợ Hòa Đình, phường Võ Cường, thành phố Bắc Ninh
- Giá: 30.000 – 50.000 đồng/lọ.
Cháo cá Tích Nghi
Vào những ngày mà miền Bắc trở lạnh thì chúng tôi khuyên bạn nên tìm ăn ngay một bát cháo cá Tích Nghi, một loại món ăn đặc sản Bắc Ninh sẽ làm ấm bụng ngay lập tức. Món cháo cá này không chỉ ghi điểm với người dân xứ Kinh Bắc nơi đây mà ngay cả những vị khách du lịch khó tính khác. Từ một quán ăn nhỏ của hộ gia đình thì dần dần món ăn đã được nhiều người biết và tìm đến để cùng thưởng thức.
Món cháo cá này có thể tìm thấy trên các con phố phường Vệ An, tuy nhiên ngon nhất vẫn là quán gốc của bà Tích Nghi, khách lúc nào cũng ra vào nườm nượp, đặc biệt là các ngày trời đông. Bưng một bát cháo còn nóng hổi và khói bốc lênkèm theo hương thơm của cháo có mùi đặc trưng không nơi nào có. Cá ở đây sử dụng thịt cá chép được rán vàng và vẫn còn độ mềm, dai nhưng lại không bị tanh, thỉnh thoảng còn ăn được trứng cá béo béo, thơm thơm.
- Địa chỉ: 108 Thiên Đức, P.Vệ An, thành phố Bắc Ninh.
- Giá: 30.000 – 50.000 đồng/bát.
Ốc Phù Lưu
Gợi ý tiếp theo dành cho những tín đồ cuồng ốc các loại thì nhất định không thể bỏ qua các món ốc Phù Lưu. Làng Phù Lưu ở tại thị xã Từ Sơn Bắc Ninh được biết đến là điểm dừng chân với các quán ốc ngon quên cả lối về. Đến đây thì du khách được phục vụ các món từ ốc chất lượng vô cùng tuyệt hảo, ốc chế biến sạch và ốc luôn tươi và to nên làm món gì cũng đậm đà ngon ngọt nước. Hấp dẫn không kém là kèm loại nước chấm ốc lạ miệng, cay nhưng khiến người ta chỉ muốn ăn nữa không nghỉ. Hãy thử một lần đến Phù Lưu nơi đây và gọi ngay dĩa ốc nóng hổi và thưởng thức ngay thôi nào!
- Địa chỉ: Làng Phù Lưu, phường Đông Ngàn, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.
- Giá: 20.000 – 80.000 đồng.
Mỗi vùng miền đều có những đặc sắc văn hóa ẩm thực riêng và Bắc Ninh cũng vậy, những đặc sản ở đây đều đã mang âm hưởng của người dân quan họ, mộc mạc mà lại đậm tình. Với những món đặc sản Bắc Ninh mà chúng tôi đã giới thiệu ở trên hy vọng đã giúp các bạn thấy được điều đó.
Và nếu bạn là người yêu những làn điệu dân ca quan họ cũng như yêu ẩm thực đồng quê bình dị và thân thuộc mà đậm đà tình thương mến thì đừng bỏ qua chuyến du lịch tới vùng quê Kinh Bắc để được thưởng thức ngay những món ngon “khét tiếng” ở nơi này nhé.
